Friday, December 14, 2018

Cerita rakyat bahasa jawa pendek - Keong Emas - jawa timur

Sebelum ke cerita ada baiknya kita bahas dahulu apa sih cerita rakyat itu?.... Cerita rakyat yaitu cerita yang berasal dari masyarakat dan berkembang dalam masyarakat pada masa lampau yang menjadi suatu ciri khas setiap Bangsa yang mempunyai kultur budaya yang beraneka ragam mencakup kekayaan budaya dan sejarah yang di memiliki masing-masing bangsa. pada umumnya, cerita rakyat mengisahkan tentang suatu kejadian di suatu tempat atau asal mula suatu tempat. biasanya tokoh tokoh yang di munculkan dlm cerita rakyat umumnya di wujudkan dalam bentuk binatang atau manusia. cerita rakyat bersifat anonim atau pengarang tidak di kenal, struktur cerita rakyat yaitu orientasi (pengenalan). kompilasi atau insiden (alur) dan resolusi/interprestasi.

Ciri-ciri cerita rakyat yaitu :

  • Disampaikan turun-temurun
  • Tidak diketahui siapa yang pertama kali membuatnya
  • Kaya dengan nilai-nilai luhur
  • Bersifat tradisional
  • Memiliki banyak versi dan variasi
  • Mempunyai bentuk-bentuk klise dlm susunan/cara pengungkapan nya
  • Bersifat anonim, yang maksudnya nama pengarang tidak ada
  • Berkembang dari mulut ke mulut
  • Cerita rakyat di sampaikan secara lisan.


Cerita Rakyat Bahasa Jawa - Keong Emas - Jawa Timur.
Ing jaman mbiyen ana sawijining kerajaan yaiku kerajaan daha, ing kerajaan kasebut ana loro putri kang ayu-ayu rupane, putri kasebut di paringi jeneng Putri Dewi Galuh lan Candra Kirana, ke loro Putri kasebut urip kecukupan pangan lan sandang, uga bahagia uripe, sawiji dina, ana pangeran teka saka Kahuripan, pangeran iku ganteng lan gagah, jenenge Raden Inu Kertapati. Pangeran Iku moro menyang Kerajaan Daha duweni maksud arep nglamar Candra Kirana, tumekane Pangeran di tampani apik banget karo Raja sing akhire Candra Kirana lan Pangeran Inu Kertapati Lamaran.
Nanging Dewi galuh iri karo lamarane Candra Kirana lan Pangeran Inu Kartapati amergo Dewi Galuh mikir Pangeran Inu luweh pantes kanghge dheweke. Dewi Galuh Akhire lunga menyang nggone Penyihir njaluk tulung supoyo Candra Kirana di sihir dadi barang sing nggilani lan Raden Inu iso ngedoh soko Candra Kirana. Nenek sihir langsung nuruti penjalukke Dewi Galuh, Nyihir Candra Kirana dadi Keong Emas lan di guwak menyang kali.
Galuh Ajeng akhire duwe rencana jahat, dheweke fitnah menyang Candra Kirana, sing dadekne Prabu Kertamarta nesu nang Candra Kirana, Prabu Kertamarta akhire ngusir Candra Kirana teka kerajaan, Candra Kirana ninggalno kerajaan nyonggo roso loro ati, Candra Kirana mlaku ora tentu arah lan tujuane akhire teko pesisir, Nenek Sihir meneng-meneng ngetutne Candra Kirana dewekan, Candra Kirana banjur di kutuk dadi keong Emas
Sawiji Dina, nang Desa Dadapan enek wong tuo sing lagi nggolek iwak karo jaring, lan keong emas iku nyangkut nang jaringe wong tuwek iku. Keong Emas di gowo muleh karo wong tuwek nang omahe lan di simpen nang temayang. sesoke wong tuwek iku nggolek  iwak meneh, nanging ora uleh iwak babar blas akhire wong tuwek iku muleh ura ngowo opo-opo, nalika wong tuwek iku teko omah, diamadakan dheweke kaget amergo wes cemepak panganan enak-enak nang mejone, wong tuwek iku kaget lan nggumun sopo sing ngirimi panganan?
kejadian iku terus-terusan kedadian wektu wong tuwek iku lunga teko umahe, sawiji dina wong tuwek iku penasaran lan kepingin ngerti sopo sing nyepakne panganan nang mejone, wong tuwek iku banjur ndedepi lan nginceng sopo to sing sakbenere? wong tuwek iku kaget amergo keong emas sing ana ing tempayang iku rubah utawa manikmo dadi wong wedok sing ayu rupane, wong wedok iku banjur masak lan nyiapne panganan nang mejo. amergo wong tuwek iku penasaran banjur marani Putri sing ayu iku.
"sopo sliramu cah ayu?... teko ngendi asalmu?... pitakone wong tuwek iku.
"kula putri teka Kerajaan daha nek!!! kula di sihir dadi keong emas kaleh nenek sihir kongkonan adiek kula!!!.. jawabane Candra Kirana.
sakbare jelasne asal-usule, dheweke banjur rubah maneh dadi Keong Ema, wong tuwek sing ndek cedhake dadine bingung.
ing sawektara wektu, Pangeran Inu Kertapati ora bisa meneng nalika ngerti Candra Kirana ilang. banjur Pangera Inu Kertapati nggoleki Candra Kirana karo cara nyamar dadi wong cilik utawa dadi rakyat cilik, nenek sihir jahat iku akhire ngerti tujuane Pangeran Inu, Si nenek Sihir nyamar dadi manuk Gagak, Raden Inu Kertapati kaget nalika nyawang manuk gagak sing iso ngomong, lan iso bedek tujuane Pangeran Raden Inu Kertapati nyamar dadi rakyat cilik. Pangeran Inu Kertapati Nganggep manuk gagak iku sekti lan iso nuruti kegayuhane, padahal Raden Inu Kertapati di duduhi dalan sing salah karo Manuk Gagak iku.
nang tengah dalan Pangeran Inu Kertapati ketemu karo kakek-kakek sing keluwen, Raden Inu Kertapati wenehi panganan nang wong tuwek lanang iku, 'sepurane cah bagus' sampean sinten kok sae banget tumindake sampeyan, Raden Ibu akhire cerita maksud lan tujuane, ora di songko-songko kakek iku nyatane wong sekti mandraguna, si kakek ngerti yen Raden Inu soyo di adohne karo Candra Kirana sing di gawe karo manuk gagak.
'manuk gagak iku jelmaan nenek sihir' takon raden inu menyang kakek iku.
'bener raden' jawab si kakek, kanggo buktekne pangucap kula, di entosi mawon dateng mriki.
ura suwi manuk gagak teko,  Manuk gagak iku di gepok nganggo tongkat akhire manuk gagak iku rubah dadi Beluk utawa asep terus ngilang.
Pangeran Inu akhire cerita marang si kakek yen dheweke nggoleki Candra Kirana, lan kakek iku ngongkon Raden Inu Kertapati nang Desa Dadapan, sawise ngentekne pirang pirang dina, akhira pangeran teka nang Desa Dadapan lan nyedaki gubuk  karo duwe niatan kepingin banyu ngombe mergo sangu banyune entek.
Nalika Pangeran Nyawang teko cendelo, dheweke kaget, nyatane nang njero gubuk ana Candra Kirana sing masak nang pawon, mergo ketemu karo Pangeran Inu Kertapati Putri Candra Kirana iso ucul teko sihir si nenek jahat iku, akhire Pangeran Inu lan Putri Candra balik meneh nang Istana karo ngajak Wong Tuwek sing Duwe Gubuk Iku, Candra Kirana Cerita Sekabehane menyang Raja Kertamarta, yen kabeh iku perbuatane Dewi Galuh, Raja Kertamarta akhire jaluk sepura saka kedadean iku menyang nggone putrine yaiku Candra Kirana.
ing sawektara wektu, Dewi Galuh angsal hukuman saka perbuatane iku, mergo wedi intok hukuman akhire Dewi galuh Mlayu nang alas, Pangeran Inu Kertapati lan Candra Kirana akhire rabi lan urep bahagia.

Baca Juga

Jagal Abilawa

Jagal Abilawa adalah nama samaran dari Raden Brotoseno / Bima, dia menyamarkan diri karena pada masa itu para Pandawa mendapat ujian karena ...